Trump chanteert Canada rond digitaks en zet extra druk op EU: “Dit is een duidelijke aanval op de soevereiniteit”


Onder zware druk van Trump schrapt Canada een taks voor grote techbedrijven uit de VS. “Dit is een aanval op de soevereiniteit van regeringen om bedrijven te reguleren”, vindt topeconoom Joseph Stiglitz. De EU is het volgende doelwit.


Is dit het einde van “Taco”? Die term staat voor “Trump always chickens out” en werd begin mei bedacht door Financial Times-columnist Robert Armstrong. Hij gaf ermee aan hoe de Amerikaanse president Donald Trump steevast torenhoge importtarieven aankondigt, om vervolgens terug te krabbelen.

Maar in de handelsoorlog met Canada is het niet Trump die als eerste met de ogen knippert. Slechts enkele uren voordat een omstreden belasting op de Canadese omzet van grote Amerikaanse techbedrijven van kracht zou worden, trok de liberale premier Mark Carney die digitaks uit voorzorg in. Zo kunnen de handelsbesprekingen tussen beide landen worden hernomen.

De knieval kwam niet helemaal onverwacht. Vrijdag blies Trump de onderhandelingen over een handelsakkoord nog af, omdat hij de techbelasting een “flagrante aanval” noemde, waarna hij dreigde met hogere tarieven op import uit Canada. Amerikaanse techbedrijven willen namelijk te alle koste vermijden dat meer landen hun inkomsten gaan belasten.

De beslissing om de belasting in te trekken, is een zware tegenvaller voor de Canadese staatskas. De belasting op digitale diensten (DST) zou betekenen dat Amerikaanse techreuzen zoals Amazon, Meta, Google en Apple een heffing van 3 procent zouden moeten betalen op alle Canadese inkomsten boven de 20 miljoen dollar. En dat met terugwerkende kracht tot 2022. Die belasting zou Canada naar schatting in één klap ruim 2 miljard dollar opgebracht hebben.


“Zorgwekkende escalatie”

Maar dat was buiten Trump gerekend, die in zijn tweede ambtstermijn een hechte band heeft opgebouwd met eigenaars van techbedrijven. Trump beschreef het Canadese beleid eerder als “schandalig” en voegde er dreigend aan toe dat de VS “economisch zoveel macht hebben over Canada” dat het buurland wel zou moeten plooien. Driekwart van de Canadese goederen- en dienstenexport gaat naar de VS, goed voor meer dan 400 miljard Amerikaanse dollar per jaar, terwijl Canada slechts 17 procent van de Amerikaanse productie afneemt.

Toch is ook binnen de VS lang niet iedereen het eens met de manier waarop Trump het dossier aanpakt. “Dit is intimidatie en een duidelijke aanval op de soevereiniteit van Canada”, berichtte een organisatie onder leiding van de econoom Joseph Stiglitz maandag. Volgens de Amerikaanse Nobelprijswinnaar is Trumps chantage een “aanval op het principe dat bedrijven eerlijk moeten bijdragen”, met name aan “de financiering van de infrastructuur en openbare diensten waarvan ze profiteren”.

“Dit gaat niet alleen over handel, het gaat erom of democratisch gekozen regeringen machtige bedrijven kunnen reguleren en belasten, of dat techmiljardairs beleid kunnen dicteren via politieke proxy’s (afgevaardigden, red.)”, benadrukken Stiglitz en co., die de Canadese knieval omschrijven als “een zorgwekkende escalatie in de wereldwijde strijd tussen democratisch bestuur en ongecontroleerde macht van het bedrijfsleven”.


EU onder druk

Dat Canada plooit voor Trump, verhoogt de politieke druk op andere landen en handelsblokken. In Europa, bijvoorbeeld, hebben tal van landen al soortgelijke maatregelen genomen om de inkomsten van invloedrijke techbedrijven te belasten, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en Spanje. Trump heeft ook al meermaals kritiek geuit op de Digital Markets Act van de EU. Hij eist dat de Unie die versoepelt.

De kans dat Brussel daarop toegeeft, lijkt erg klein. Brussel heeft Apple en Meta recent nog in totaal 700 miljoen euro aan digitale boetes opgelegd. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen waarschuwde eerder dit jaar zelfs dat de EU bij het mislukken van de handelsgesprekken met de VS weleens invoerrechten zou kunnen opleggen op de advertentie-inkomsten van de techsector in Europa. Dat een Britse digitaks geen obstakel vormde voor een handelsakkoord tussen de VS en het VK, geeft Brussel bovendien hoop.


Blog DS, 30-06-2025 (Nico Tanghe)