Gezocht: onderwijs op niveau in Brussel


HET aantal inschrijvingen in het Brussels Nederlandstalige onderwijs is weer gestegen en dat is voor sommigen de aanleiding om een hoge borst op te zetten. Aan de andere kant slagen we er niet om allochtone leerlingen tot een aanvaardbaar niveau te tillen en bestaat er een grote kloof tussen de resultaten van autochtone en allochtone leerlingen.


Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke is zich daar blijkbaar zeer goed van bewust en stelt een aantal maatregelen voor om de achterstand goed te maken (DS 25 oktober) . De meeste maatregelen die worden aangehaald zullen echter niet volstaan.

Sta me toe een iets (en misschien te ongenuanceerd) negatiever beeld te schetsen van het Brussels onderwijs. Heel wat leerlingen in het eerste jaar van het secundair onderwijs hebben een leesvaardigheidsniveau van het vijfde leerjaar lager onderwijs, sommigen zelfs een technisch leesniveau van het vierde leerjaar. Die kinderen begrijpen heel weinig en kunnen zich amper in goed Nederlands uitdrukken.

De inspanningen van veel gemotiveerde leerkrachten en wat extra uurtjes kunnen die achterstand niet goedmaken, met als gevolg dat allochtone leerlingen afhaken in het ASO en in het TSO of BSO terechtkomen. Een aantal zal daar op zijn plaats zitten, maar anderen zullen daar alleen zitten vanwege hun taalachterstand. Hadden die kinderen meteen voor het Franstalige onderwijs gekozen, dan zouden ze misschien wel een ASO-niveau aankunnen en zou hun toekomst er mogelijk anders uitzien.

Het is niet mijn bedoeling stenen te werpen naar het lager onderwijs - de mensen daar doen meer dan hun uiterste best en bereiken mooie resultaten - alleen is de vooruitgang niet voldoende om zelfs met extra ondersteuning in het eerste jaar van het secundair te kunnen volgen. Om de toekomst van die taalarme kinderen niet helemaal te hypothekeren moeten we het lef en de mogelijkheid hebben om stop te zeggen wanneer uit de testen blijkt dat de kinderen een te grote taalachterstand hebben.

Zouden we die kinderen geen grote dienst bewijzen door een overgangsjaar in te lassen tussen de lagere school en het secundair, waar ze apart een taalbad Nederlands kunnen nemen en een volledig schooljaar hebben om hun achterstand weg te werken? In theorie bestaat die mogelijkheid wel via het Brussels curriculum, maar ze wordt nauwelijks toegepast en draait vooral op heel enthousiaste leerkrachten en minder op structurele steun.

Daarnaast moeten we ook de ouders kunnen bereiken om hen duidelijk te maken dat een keuze voor het Nederlands ook van hen een engagement vraagt. Als de ouders geen Nederlands begrijpen, als er thuis nooit eens naar Ketnet wordt gekeken, als er alleen maar Frans of andere talen gelezen en beluisterd worden, zal het voor een gemiddeld begaafde allochtone leerling op school heel moeilijk worden. Allochtone welzijnswerkers kunnen op huisbezoek gaan om de ouders wat schoolcultuur bij te brengen en hen te begeleiden bij het leerproces van hun kind. Alleen, bestaan die welzijnswerkers en zijn er voldoende?

Mijn oudste zoon zit nu in het zesde leerjaar en we moeten volgend jaar een secundaire school kiezen. Ik begin me met pijn in het hart af te vragen of een Brusselse secundaire school wel die kwaliteit kan bieden die ik verwacht. Stel dat hij in een homogene klas terechtkomt van anderstaligen, wie kan me dan garanderen dat hij in die groep wordt opgenomen en dat het onderwijs nog op niveau is? Ik durf er alvast mijn hand niet meer voor in het vuur steken.

Luc Verbrugge (De auteur woont in Brussel en is leraar in het Brussels Nederlandstalig onderwijs.)


DS, 27-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB