[Barst]

Over waarheid en over nuance


‘Hoe Ronald Janssen door de mazen glipte. Het ware verhaal van de gemiste kansen', titelden we afgelopen weekeinde op onze voorpagina. Het relaas van de mankementen in het onderzoek naar de moord op Annick Van Uytsel haalde alle kranten, weliswaar in verschillende toonaarden. Het Nieuwsblad had het over het Leuvens parket dat ‘fouten in onderzoek Annick verbloemt'. Gazet van Antwerpen maakte daarvan een ‘politieblunder'. Het Laatste Nieuws kopte ‘Flaters op alle niveaus'.


Dat de media veel aandacht besteden aan deze zaak, is vanzelfsprekend. Want de naam van Roland Janssen, zo blijkt nu, dook in maart 2008 al op in het onderzoek naar de moord op Van Uytsel. Sterker nog, het betrof veel meer dan een ‘vage tip', zoals het Leuvens parket de jongste weken wilde laten geloven. De informatie was namelijk zo concreet dat sommige speurders wel degelijk het spoor naar Janssen verder wilden volgen. Samen met de leider van het onderzoek besliste de onderzoeksrechter evenwel om dat spoor niet verder uit te spitten. Dat was – letterlijk – een dodelijke vergissing. Janssen werd niet verontrust en vermoordde in de nacht van 1 op 2 januari Kevin Paulus en Shana Appeltans.

Straks vijftien jaar na de arrestatie van Marc Dutroux heeft zo'n verhaal een immens déjà vu. Ook toen beschikten speurders over informatie die veel vroeger had kunnen leiden tot de arrestatie van Dutroux. De manier waarop de politiediensten toen waren georganiseerd én persoonlijke fouten van betrokkenen verhinderden destijds een vlugge ontmaskering.

De zaak-Janssen bewijst dramatisch genoeg dat de politiehervorming dan misschien wel een noodzakelijke operatie is, ze garandeert geenszins dat dergelijke drama's nooit meer zullen voorkomen. De politiehervorming kon niet verhinderen dat het spoor-Janssen niet werd gevolgd. Omdat ook binnen perfecte structuren politiewerk altijd mensenwerk zal blijven. Maar dat is dan weer geen excuus voor flaters.

De affaire is niet enkel zo pijnlijk dat ze nauwelijks valt uit te leggen, ze is ook van maatschappelijk belang. Want ze stelt opnieuw de vraag naar de efficiëntie van gerecht en politiediensten in ons land. Je kunt maar hopen dat het Comité P, dat werd belast met een onderzoek naar deze zaak, uitsluitsel brengt. Hebben de speurders te snel het spoor-Janssen afgewezen? Heeft de onderzoeksrechter te gemakkelijk de gegevens over Janssen aan de kant geschoven? Hebben persoonlijke spanningen in het onderzoeksteam de kwaliteit van het onderzoek beïnvloed?

Het Comité P moet snel handelen. En grondig zijn. Om de vinger op de wonde te leggen. Maar ook om desgevallend met evenveel kracht te stellen dat alles in het werk is gesteld om de moordenaar van Annick tijdig te vatten. Juist omdat het over zo'n drama gaat, hebben we geen nood aan een schandpaal. Wel aan de genuanceerde waarheid.


DS, 01-03-2010 (Peter Vandermeersch)