Gij zult afzien! Maar waarom?

Marc Reynebeau


Tegelijk in de komkommertijd én in een oorlogseconomie leven, nee, dat gaat niet goed samen. Toch is het zo, zoals laatst nog te horen viel op televisie. Daar zaten twee heren die als ‘economen’ werden gepresenteerd. Nuance! De ene was wel degelijk een professor van de wetenschap, Paul De Grauwe (London School of Economics). De andere, Peter De Keyzer (Growth Inc), is iemand die advies verkoopt aan bedrijven, lobbying inbegrepen, en dus gesteld is op de orthodoxie van de status quo.

De econoom van het advies benadrukte dat het oorlog is. En, drong hij aan, we zullen ‘de pijn’ voelen en moeten verduren. Wie die ‘we’ dan precies zijn, liet hij in het midden. En pijn is er inderdaad, nu zovelen hun energiefactuur zien verdubbelen. En de staat, waarschuwde de econoom van het advies nog, kan maar beter niet proberen ‘geld uit te delen om die pijn te verzachten’. ’t Is oorlog, dus zult gij afzien.

Dat laisser-faire stuitte bij de econoom van de wetenschap op scepsis. Hij zag de zaak in een bredere context dan alleen die van de begroting, waarop de econoom van het advies maar bleef hameren. Tuttut, zei de econoom van de wetenschap, hier heeft de staat wel degelijk een taak, net zoals met de coronasteun aan de bedrijven, en door de lage rente kan hij daar ook de middelen voor vinden. ’t Is tenslotte oorlog.

De econoom van het advies beseft allicht best dat een overheid die geld tekortkomt, al eens verleid kan worden om de belastingen te verhogen. In regeringskringen is inderdaad al sprake van de invoering, eindelijk, van een vermogenswinstbelasting. En ja, dat is per definitie een vloek in de orthodoxie van de status quo.

De vraag blijft: die energiefacturen die zovelen pijnigen, waar vloeit dat geld naartoe? Hier volgt een kort overzicht van de binnenlandse pers, met name Het Nieuwsblad en Trends, even feitelijk als saai en gortdroog als hoe de radio indertijd berichtte over de waterstanden van de Rijn.

In het tweede kwartaal van dit jaar maakte Shell 11,3 miljard euro winst, nog eens 26 procent meer dan het vorige record, en dat was in het vorige kwartaal. 7,7 miljard zal naar de aandeelhouders worden doorgesluisd. TotalEnergies verdrievoudigde de winst tot 5,6 miljard euro en zal de aandeelhouders rijker maken door voor 2 miljard aan aandelen in te kopen. ExxonMobil zou een recordwinst boeken van 15,6 miljard euro. In de eerste helft van dit jaar verdubbelde Engie zijn nettowinst tot 5 miljard euro. Verdubbelde facturen hier, verdubbelde winst daar, het systeem blijft in evenwicht.

In maart zei premier Alexander De Croo (Open VLD) nog dat de energiemarkt ‘hysterisch’ en ‘compleet irrationeel’ is geworden. Maar de pijn valt er zo te zien reuze mee.

Terug naar onze economen. Discussies tussen die lui zijn lastig, zeker als de sprekers van ongelijke aard zijn. Hier kan gebarentaal misschien helpen. De VRT kan er doventolk Raoul Hedebouw (PVDA) bij halen. Die ontwikkelde een gebaartje dat toont hoe vermogenden extra bundels bankbiljetten in hun binnenzak proppen. Tsjing tsjing, zegt hij erbij voor wie het nog wil horen.

Ja, dat vat het zo’n beetje samen.


DS, 01-08-2022 (Marc Reynebeau)