Wie is Severine Vermeire, de nieuwe rector van de KU Leuven?


Severine Vermeire bezorgt de KU Leuven op haar 600ste verjaardag een primeur. Maar wie is de eerste vrouwelijke rector en waar staat ze voor?


De kappersdochter die toponderzoekster werd. Zo werd Severine Vermeire (54) in februari de campagne in geloodst. Ze was op dat ogenblik een nobele onbekende – zelfs binnen de universiteit. En zo ging ze de rectorstrijd ook aan: als outsider en ‘kandidaat van de basis’. Ze was als enige van het trio kandidaten géén vicerector: Tine Baelmans en Peter Lievens dongen vanuit het bestuur mee naar het machtigste zitje in het Vlaamse hoger onderwijs – Lievens viel af na de eerste stemronde.

“En nu mag ik de rector worden van deze universiteit”, zegt de maag-darmspecialist met een gezonde dosis nederigheid in de rectorale salons van de universiteit. Het is een plek die waardigheid ademt. Aan de muur hangen uitsluitend portretten van mannen. Vermeire, gekleed in een wit mantelpakje, vormt er een schril contrast mee. Ze wordt de eerste vrouwelijke rector ooit voor de KU Leuven. “Het mocht wel eens na zeshonderd jaar”, zegt ze.

Vermeire groeide op in Eeklo in de jaren 70. Als oudste van drie kinderen pikte ze de passie voor hard werken en leidinggeven op van haar ouders – haar vader was accountant, haar moeder dus kapper. Na een passage in het gerenommeerde College Ten Doorn trok ze als eerste van haar familie naar de universiteit. Ze twijfelde om geschiedenis te studeren, maar op advies van haar huisarts koos ze toch voor geneeskunde aan de KU Leuven.


IQ en EQ

“Een inspirerend verhaal”, zegt politicoloog en Europakenner Steven Van Hecke, die optrad als haar woordvoerder tijdens de campagne. Hij kent Vermeire al uit haar tijd in Eeklo. Als uitdager van het huidige beleid kon ze volgens hem op heel veel bijval rekenen. “Na acht jaar Luc Sels vind ik het als politicoloog logisch dat mensen verandering willen”, zegt hij.

Toch haalde Vermeire het maar nipt van haar tegenkandidaat, ingenieur en vicerector Tine Baelmans. In de eerste ronde was de kloof tussen beiden fors. In de tweede ronde slonk die tot 5 procentpunt. Met 51,9 procent van de stemmen trok ze uiteindelijk aan het langste eind.

Vermeire heeft volgens kennissen een brede bagage en combineert toponderzoek met uitstekende klinische zorg als gastro-enteroloog in het UZ Leuven. Ze kan als geen ander de reële impact van academisch werk inschatten. Iedereen beaamt dat er ook iemand met een mooie internationale reputatie aan het hoofd komt. In haar cv onderstreept ze zelf dat ze meer dan 20 miljoen euro aan onderzoeksmiddelen ophaalde.

“Severine heeft een bijzonder hoog IQ én EQ”, benadrukt Chris Verslype, decaan van de faculteit geneeskunde. “Ik zeg altijd: met haar kan je overal komen.” Ook huidig rector Luc Sels roemt die twee kwaliteiten. Hij noemt Vermeire “een uitstekende wetenschapper” en “een verbindende persoon”. “Charisma, je hebt dat of je hebt dat niet”, zegt Steven Van Hecke kort.

Hoewel Vermeire geen centrale bestuurservaring heeft, draaide ze wel mee in het bestuur van het ziekenhuis. Sinds 2020 is ze bovendien onderzoekscoördinator van de groep biomedische wetenschappen. “Ik kijk daardoor met vertrouwen naar de toekomst”, vat Sels zijn gevoel samen. Dat hij haar twee keer als vicerector polste, bewijst dat ze al veel langer op de radar staat. Ze weigerde het aanbod toen. “Het beste bewijs dat ze geen handpop is, zoals op sommige plekken gesuggereerd werd”, zegt Van Hecke.


Werkdruk aanpakken

Vermeire ambieert een “meer verbindende leiderschapsstijl” en belooft als rector haar publieke stem te verheffen “als het nodig is”. Ook de universiteit moet vaker wegen op het publiek debat, vindt ze. “Ik ga een algemene oproep doen om deel te nemen aan het debat. We moeten meer uit de ivoren toren komen en onze blik naar buiten richten.”

Haar eerste prioriteit wordt de werkdruk aanpakken, benadrukt ze. Ze spreekt van een “doorgeslagen micromanagement” aan de universiteit. “Vanaf dag één ga ik kritisch nadenken over alle raden en overleggroepen. Sommige hebben een bezetting van vijftig of zestig man. Er zijn proffen die soms op drie plekken tegelijk moeten zijn volgens hun agenda. Dat creëert heel veel druk.” Het valt samen met haar campagneboodschap: meer vertrouwen geven, minder controleren.

Met Vermeire komt twaalf jaar na Mark Waer opnieuw iemand uit campus Gasthuisberg aan het hoofd van de universiteit. Iets waar het universitair ziekenhuis naar snakte, zegt Vermeire zelf. “We staan voor reuzegrote uitdagingen – de vergrijzing, het tekort aan handen aan het bed en de gebrekkige financiering.”

Eén van de gevoelige thema’s die daarbij zeker aan bod zullen komen, is de herziening van het allocatiemodel. Dat bepaalt hoe de middelen binnen de universiteit verdeeld worden. “We moeten moedig zijn en het thema bespreekbaar maken”, zegt Vermeire daarover. “Vandaag varen we blind, dus hebben we dringend nood aan een kompas.” Dat mensen schrik hebben, begrijpt ze. “Maar ik ga geen faculteiten sluiten.”


DS, 20-05-2025 (Klaas Maenhout)