363 euro meer betalen voor het kadastraal inkomen van uw woning? “Gewoon eerlijk”, vinden ze in Kortenaken


De kans is groot dat het KI van uw woning achterhaald is. Maar ook dat u dat gewoon toegeeft wanneer de gemeente u dat vraagt, en dat u dus meer wil betalen, blijkt uit een rondvraag van onze krant. “Mensen begrijpen dat het huidige systeem gewoon niet eerlijk is.”


In Mol heeft het gemeentebestuur drie maanden geleden een brief gestuurd naar de eigenaars van 1.850 oudere woningen met de vraag om aan te geven of er renovaties zijn gedaan die het kadastraal inkomen (KI) van hun woning doen stijgen. De gemeente kreeg 1.350 antwoorden waarin bewoners toegaven dat het comfortniveau van hun woning sinds 1975 was gestegen. Zij zullen daardoor meer onroerende voorheffing moeten betalen. “Ik denk dat de inwoners van Mol gewoon eerlijk wilden zijn”, zegt Lotte Vreys, schepen van Wonen (CD&V teamWim).

Een klein nieuwbouwappartement dat een hoger kadastraal inkomen heeft dan een grote gerenoveerde herenwoning? In ons land is dat perfect mogelijk. Het kadastraal inkomen stemt overeen met de netto huurwaarde die een verhuurder in 1975 zou ontvangen voor zijn pand. Volgens de wet moet het KI om de tien jaar worden herzien, maar dat is nooit gebeurd, en dus betalen veel mensen eigenlijk al heel lang te weinig onroerende voorheffing, de jaarlijkse belasting die de Vlaamse overheid heft op onroerende goederen.

Die ongelijkheid staat al langer op de politieke radar, maar op federaal niveau is de bevoegde minister Jan Jambon (N-VA) niet van plan om actie te ondernemen. “Dit staat niet in het regeerakkoord.” Dat houdt een aantal gemeenten zoals Mol niet tegen om zelf een actualisatie van het kadastraal inkomen door te voeren, want door een aanvullende belasting te heffen op de onroerende voorheffing, de zogenoemde gemeentelijke opcentiemen, hangt er ook voor die gemeenten iets aan vast.


Weinig weerstand

Uit een steekproef van De Standaard blijkt dat de actualisatie van het KI in sommige gemeenten alvast vlotter gaat dan verhoopt. In Mol kunnen ze nog niet zeggen hoeveel extra geld ze daardoor zullen ophalen. Kortenaken heeft daar wel al een beter zicht op. In 2020 zijn ze daar de kadastrale inkomens beginnen te actualiseren. Eerst kwamen de woningen aan de beurt met een kadastraal inkomen lager dan 500, momenteel staan de woningen lager dan 650 op de planning. Voor de eerste oproep bedroeg het totale KI van de aangeschreven adressen 35.000 euro, na de actualisering eind 2024 was dat 65.000 euro. Het KI van elk huis steeg gemiddeld met 363 euro.

“Ik had toch wat politieke vrees”, zegt Kristof Mollu (KORTbij), de burgemeester van Kortenaken. “Maar er is weinig weerstand. Mensen begrijpen dat het niet eerlijk is dat ze in een gerenoveerde woning wonen met een even hoog comfort als hun buur in een nieuwbouwwoning, terwijl hun KI’s sterk verschillen.”

Ook in Scherpenheuvel-Zichem zijn de inwoners begripvol. Volgens IGO, de intercommunale in dienst van de gemeente, antwoordden ongeveer twee op de drie inwoners op de eerste oproep om het kadastraal inkomen te herzien. De gemeente heeft nog geen enkele aangetekende brief moeten versturen. Ook IGEAN, de intercommunale die de KI’s in vijf gemeentes actualiseert, laat weten dat 80 procent van de aangeschreven eigenaars op hun oproep reageerde.


Ongelijkheid

Volgens VUB-professor fiscaal recht Michel Maus is een herziening van het KI een goede zaak. Het huidige systeem leidt volgens hem tot ongelijkheid tussen belastingbetalers: “Buurten worden in de loop van de jaren op- of afgewaardeerd. Neem nu Antwerpen-Zuid: dat was vroeger een arbeiderswijk en is vandaag gegentrificeerd. Maar de inwoners genieten daar nog altijd van een laag KI.”

Bovendien zijn veel woningen sindsdien grondig gerenoveerd, met moderne badkamers en centrale verwarming. Maar bij gebrek aan actuele gegevens over deze renovaties slaagt de federale overheid er niet in om het KI van deze panden aan te passen. “Het is een schande dat in dezelfde straat op een nieuwbouwappartement een hoger KI rust dan op een villa uit de jaren 70 die volledig gerenoveerd is”, zegt Maus.

Een belangrijke kanttekening: de actualisering door gemeenten bleef gebaseerd op de waarden van 1975. Vandaag schommelen de meeste KI’s tussen de 500 en 1.300 euro. in 2024 bedroeg de gemiddelde huurprijs voor een appartement in Vlaanderen 870 euro. Een herziening naar actuele huurwaarden zou de kadastrale inkomens dus fors de hoogte injagen. Volgens Maus verklaart dat de politieke terughoudendheid: “Een herziening betekent hogere belastingen. Geen enkele politicus is bereid daarvoor het electorale kapblok te betreden.”


Blog DS, 13-07-2025 (Benthe Vermeulen)