Wereldwijd sterven elk uur 100 mensen aan eenzaamheid: WHO roept op tot meer sociale verbondenheid


Elk uur sterven wereldwijd 100 mensen aan de gevolgen van eenzaamheid. Dat schrijft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een nieuw rapport. In totaal gaat het om meer dan 870.000 doden per jaar. De WHO roept overheden en burgers op om meer in te zetten op sociale verbondenheid.


1 op de 6 mensen in de wereld voelt zich eenzaam, in die mate dat het ook een impact heeft op hun gezondheid en welbevinden. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de WHO.

Dat langdurige eenzaamheid mensen sneller ziek maakt en meer risico geeft om vroegtijdig te overlijden, is niet nieuw. Maar de hoge cijfers verrassen toch ook eenzaamheidsexpert en professor emeritus psychologie Luc Goossens.

"Dit rapport toont aan dat eenzaamheid een probleem op grote schaal is. Het is de eerste keer in 15 jaar onderzoek dat ik zie dat men er een exact getal op plakt. Maar eigenlijk gaat het niet zozeer over de exacte cijfers. Door er een getal op te plakken, wil de WHO vooral mensen wakker schudden."
Chronische stress

Iedereen voelt zich wel eens eenzaam en dat op zich is geen probleem, zegt professor Goossens. "Ons lichaam gaat dan stress aanmaken en dat is in eerste instantie goed."

"De stress stelt ons in staat om op zoek te gaan naar een oplossing. Maar als je die niet vindt, dan blijft die stresstoestand langdurig aanhouden en raak je uitgeput. Op lange termijn kan dat leiden tot onder meer hart- en vaatziekten, diabetes en uiteindelijk vroegtijdig overlijden."

"Wie zich lange tijd eenzaam en geïsoleerd voelt, gaat ook meer depressieve gevoelens ontwikkelen en angst, maar gaat zich ook minder goed verzorgen. Eenzame mensen gaan minder sporten, eten ongezonder, slapen minder goed... met op termijn opnieuw lichamelijke problemen tot gevolg."


Meer eenzame tieners

Volgens de WHO is eenzaamheid een groeiend probleem in de wereld. "In deze tijden, waarin de mogelijkheden om met elkaar te communiceren eindeloos zijn, voelen meer en meer mensen zich eenzaam en geïsoleerd", zegt directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Eenzaamheid treft mensen van alle leeftijden, stelt het rapport, maar vooral tieners en jongeren. Zo zegt 17 tot 21 procent van de jongeren tussen 13 en 29 jaar zich eenzaam te voelen.

"Eigenlijk zien we de eenzaamheid alleen maar toenemen bij jonge mensen", zegt professor Goossens. "Een van de mogelijke verklaringen is sociale media. Als je je al eenzaam voelt, en je ziet op sociale media enkel succesverhalen, dan kan dat je eenzaamheid nog versterken."

"Er zijn natuurlijk ook voordelen aan sociale media. Je kan met veel mensen in contact komen. Al zegt het aantal contacten niets over of je je wel of niet eenzaam voelt."

"We voelen ons eenzaam als we ontevreden zijn over onze relaties. Meestal hebben eenzame mensen wel veel contacten, maar zijn ze niet tevreden over de kwaliteit van die contacten, die te oppervlakkig zijn, niet diep genoeg."

"De WHO roept trouwens ook op om meer onderzoek te doen naar nieuwe vormen van verbondenheid, zoals artificiële intelligentie en virtual reality."

Er zijn ook grote verschillen tussen arme en rijke landen. Zo'n 24 procent van de mensen in landen met een laag inkomen zegt zich eenzaam te voelen, tegenover 11 procent in landen met hoge inkomens.


Een kleine moeite

Eenzaamheid kost de samenleving miljarden, zegt de WHO. "Een maatschappij met sterke sociale banden is over het algemeen veiliger, gezonder en veerkrachtiger."

De WHO roept daarom overheden en burgers op om meer in te zetten op sociale verbondenheid. Bijvoorbeeld door voldoende ontmoetingsplaatsen te voorzien, zoals parken, cafés en bibliotheken. En door psychologische hulp toegankelijk te maken voor iedereen.

"Maar eigenlijk kan iedereen zijn steentje bijdragen", zegt de WHO. "Begroet je buren, help een vriend in nood, leg je telefoon aan de kant als je naar iemand luistert, ga bij een vereniging of word vrijwilliger."

"Het zijn simpele dingen die je elke dag kan doen, en die een verschil kunnen maken. Als er een echt probleem is rond eenzaamheid, ga dan op zoek naar hulp."


Blog VRT.NWS (Wim De Maeseneer)