EU wil nu een punt zetten achter verdrag

[Barst]

EU eens over nieuw verdrag


Lissabon, 19 okt. De Europese regeringsleiders hebben vannacht in Lissabon na wederom moeizaam en langdurig beraad een definitief akkoord bereikt over een nieuw Europees Verdrag.


Het verdrag, dat in de plaats komt van de in Frankrijk en Nederland weggestemde Europese Grondwet, moet er toe leiden dat de Europese Unie in de toekomst doelmatiger en democratischer wordt bestuurd.

Vannacht bereikten de regeringsleiders een akkoord over de laatste details. Afgesproken is dat Polen nog iets langer gebruik kan maken van de huidige, voor het land gunstiger stemverhouding. Ook Italië dat op het laatste moment een extra afgevaardigde in het Europees Parlement voor zich opeiste heeft zijn zin gekregen.

Hetzelfde geldt voor de Bulgaren. Die stonden erop de naam van de euro in hun eigen cyrillische schrift te mogen schrijven. Op verzoek van Tsjechië is een verklaring toegevoerd waarin wordt uitgesproken dat de Unie ook taken kan teruggeven aan de landen van de Unie. EU-lidstaten.

De regeringsleiders zullen het ‘Verdrag van Lissabon’ op 13 december in de Portugese hoofdstad tijdens een plechtige ceremonie ondertekenen. Daarna volgt de ratificatieprocedure in de 27 lidstaten. Pas als alle landen hebben ingestemd zal het verdrag van kracht worden. De EU-regeringen verwachten dat dit in de loop van 2009 het geval zal zijn.

Vanaf dat moment zal het aantal beleidsterreinen waarvoor niet meer de instemming van alle EU- landen vereist is met 40 worden ingekrompen. De Europese Raad van regeringsleiders, het hoogste politieke orgaan van de Unie, zal voor telkens een periode van 2,5 jaar een vaste voorzitter krijgen en er komt een vaste functionaris die het buitenlands beleid van de EU gaat uitdragen.

Vanaf 2014 zal de Europese Commissie worden ingekrompen en kan niet langer elke lidstaat aanspraak maken op een commissaris. Vanaf dat jaar gaan er bij besluitvorming over Europese aangelegenheden ook andere onderlinge stemverhoudingen voor de lidstaten gelden.

Volgens de Portugese premier José Sócrates, momenteel roulerend voorzitter van de Unie kan de EU met dit akkoord „de toekomst met vertrouwen tegemoet treden”. Premier Balkenende zei na afloop „een goed gevoel” te hebben overgehouden. „Europa is er sterker uitgekomen”, aldus de premier.

Nederlandse politici reageerden vanmorgen positief. Wel verlangen verschillende fracties opheldering over de laatste concessies. Ook dringt men aan op een toelichting in „normaal, begrijpelijk Nederlands” (Henk Jan Ormel, CDA), omdat het verdrag nu „volstrekt onleesbaar” (Kathelijne Buitenweg, GroenLinks) zou zijn.

In juni van dit jaar werden de EU-leiders het na een marathonsessie van 36 uur al eens over de voorwaarden waaraan het nieuwe verdrag moest voldoen. Het idee was toen dat de bindende afspraken door middel van technisch overleg alleen nog in een juridische verdragstekst omgezet dienden te worden.

Maar de afgelopen tijd gingen verschillende landen alsnog bezwaren opperen tegen de tekst met als gevolg dat de regeringsleiders gisteren toch weer moesten gaan onderhandelen. Vannacht werden die laatste plooien met concessies gladgestreken.

Lidstaten kunnen zelf bepalen hoe de ratificatieprocedure in eigen land moet verlopen. Vooralsnog staat alleen van Ierland vast dat dit zal gebeuren door middel van een referendum. In Frankrijk en Nederland waar in 2005 de Europese Grondwet als gevolg van een volksraadpleging werd verworpen wordt daar deze keer van afgezien.

De Britse premier Gordon Brown is ook niet van plan een referendum over het Europees Verdrag te organiseren, herhaalde hij vannacht. Eerder had zijn voorganger Tony Blair dit over de Europese Grondwet wel beloofd.


NRC, 19 oktober 2007

[Barst]

'Mineure wijzigingen' maken groot EU-akkoord


Vrijdagochtend omstreeks kwart voor één was het zo ver: het akkoord onder de zevenentwintig EU-landen over het nieuwe 'Hervormingsverdrag' was een feit. Maar in het nieuwe congrescentrum dat Lissabon aan de wereldtentoonstelling van 1998 overhield, heerste niet bepaald een euforische sfeer, eerder opluchting.


Al bij al is het nog gemakkelijk gegaan. Tijdens de ultieme overlegronde toonden de meeste landen begrip voor de situatie van de Italiaanse premier Romano Prodi, die in het Europees Parlement evenveel zetels eiste als Frankrijk (74) of het Verenigd Koninkrijk (73). Rome krijgt één zetel extra. Waardoor Italië vanaf 2009 toch evenveel afgevaardigden zal hebben als het Verenigd Koninkrijk, maar nog altijd één minder dan Frankrijk.

De eisen van Polen (de 'Ioanninaregel' om beslissingen tijdelijk te blokkeren en een vaste advocaat-generaal in het Hof van Luxemburg) en Bulgarije (de evro erkend als Bulgaarse benaming van de euro) waren al vervuld. Over de datum waarop de nieuwe permanente voorzitter van de Unie en de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid in functie treden, is er langer gediscussieerd.

Premier Guy Verhofstadt toonde zich na afloop tevreden omdat het akkoord er dankzij enkele 'mineure veranderingen' vrij snel gekomen was.

Of hij zelf nog het nieuwe verdrag zal kunnen ondertekenen op 13 december, is niet zeker maar verre van uitgesloten. Minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht wilde vrijdagochtend zelfs nog wedden dat Verhofstadt op 13 december zelf het Verdrag zal ondertekenen als lopende zaak.

Verhofstadt zei vrijdag dat hij tevreden is dat het lange proces over de hervorming van de instellingen achter de rug is. Op de vraag of hij nog Europees actief wil blijven, liet hij verstaan dat hij allicht in 2009 de Europese lijst zal trekken van Open VLD.


DS, 20-10-2007