Helft leerlingen kan geen kaart lezen

[Noël Van Thielen]

Omtrent dit artikel volg ik de mening van Veronique. Zoals wij geleerd hebben is het belangrijk dat we de leerlingen in hun zone van naasteontwikkeling brengen. Dit gaat echter niet zomaar en daar zit volgens mij een deel van het probleem. Het is belangrijk dat wij als toekomstig leerkracht de leerlingen laten inzien waarom ze dingen moeten leren. Waarom is het aflezen van een grafiek zo belangrijk? Waarom moet ik een topografische kaart kunnen interpreteren? ... Hierbij is het extra van belang dat we nadenken over de verschillen van de leerlingen. Hoe kan ik leerling x gemotiveerd krijgen? Hoe kan ik leerling y gemotiveerd krijgen?
Ik geef volgend voorbeeld bij een aardrijkskundeles.

Doelstelling:Het leren lezen van een topografische kaart.

- Leerlingen die graag voetballen zoeken alle voetbalvelden in de streek.
- Leerlingen die graag tennissen zoeken alle tennisvelden.
- …
Dit is maar een kort voorbeeldje, maar ik denk dat op die manier van werken iedereen extra gemotiveerd is. Vervolgens kan je eventueel toch nog een duwtje in de rug geven als het echt nodig zou zijn.


Omtrent de grafieken…

In de tweede graad is volgens het leerplan fysica het belangrijk dat de leerlingen voor de richtingen wetenschappen/sportwetenschappen/technische wetenschappen/industriële wetenschappen/elektromechanica/…, goed een grafiek kunnen tekenen en interpreteren. Jammer genoeg komen deze doelstellingen al vrij vroeg in het derde jaar aan bod. Leerlingen leren een grafiek tekenen in het vak wiskunde. Daar wordt pas aandacht aan besteed rond januari. Ik hoop dat in de toekomst de leerplannen nog beter overeenstemmen om dergelijke problemen te vermijden…

[Jens.Mangelschots]

Voor de kaarten heb ik een verklaring van drie letters: GPS. Als we heel eerlijk zijn, zijn kaarten een beetje verouderd. De laatste keer dat ik nog een wegenkaart vast had, is al weer een tijdje geleden. Niemand gebruikt kaarten nog om te navigeren (grootste toepassing van kaarten in het dagelijks leven). Het is dan ook niet meer dan logisch dat het slechter gesteld is met onze kaartcompetenties. Ik vraag me ook af hoe snel leerlingen een nummer uit een telefoonboek zouden kunnen plukken (ook verouderd). Ik denk niet dat je deze tendens nog kan stoppen, misschien moeten we in het onderwijs proberen om de nieuwe technologie te verzoenen met de oude.

De grafiek is inderdaad een groot probleem, vraag het maar aan elke leerkracht fysica. Wat al wel zou kunnen helpen is communicatie. Als je in het derde jaar een grafiek laat tekenen, doet bijna elke leerling dit op een andere manier. Elke leerkracht legt het anders uit en als je in een 6-jarige schoolcarrière 6 keer een verschillende uitleg krijgt, dan haal je alles door elkaar. Duidelijke afspraken in een school (en stop het misschien duidelijk in het leerplan) zouden al veel verwarring uit de wereld helpen.

Het "lavaboprobleem" valt volgens mij dan weer te verklaren door de grote verschuiving van handenarbeid naar computerarbeid. Mijn vader is arbeider en handige harry. Ik heb al vaak dingen in elkaar gestoken met hem en dan leer je een plannetje lezen. Ik kan mij voorstellen dat er kinderen zijn die dit soort activiteiten niet doen met hun ouders. Als je nog nooit een plan hebt gezien, dan kan het natuurlijk wel eens verwarrend zijn om te lezen.

[valerie.burgers]

Persoonlijk verbaast dit resultaat mij niet. Met de komst van de GPS is kaartlezen nog optioneel. Als ik dit bekijk in mijn vriendenkring moet ik zeggen dat ook minder dan de helft van de mensen (perfect) kan kaartlezen. Zo ook bijvoorbeeld het hoofdrekenen. In het secundair onderwijs worden rekenmachines meer en meer toegestaan. Leerlingen ontwikkelen op deze manier een soort van 'gemakzucht' en gaan de rekenmachines gebruiken voor de makkelijkste bewerkingen. Technologie is een mooi ding en op vooruitgang heb ik niets op tegen, maar dit mag niet betekenen dat de mensen met de jaren, laat ons zeggen, 'dommer' worden.

[Belinda.Vandenbempt]

Ik deel de mening van Valerie. Waarom zou je je moe moeten maken als technologie het denkwerk overneemt? Even een adres intoetsen en de gps maakt wegenkaarten overbodig, een eenvoudige druk op de toetsen van de rekenmachine verbant hoofdrekenen naar de prehistorie, waarom zou je nog een woordenboek raadplegen als spellingcontrole op je pc het werk voor je doet?
Het is goed dat jongeren gebruik kunnen maken van deze technologie, maar ze zien zich hopeloos verloren wanneer ze op zichzelf aangewezen zijn zonder deze hulpmiddelen.

Vorige vrijdag sprak ik met een leerkracht wiskunde die er bewust voor koos om leerlingen veel zelf te laten schrijven. In het begin mopperen ze wel, want ze zijn het gewoon om alles voorgedrukt voorgeschoteld te krijgen. De leerkracht vertelde dat hij leerlingen zelf liet cijferen en hoofdrekenen. Leerlingen gebruiken geen rekenmachine. Voor alle duidelijkheid: het gaat hier over een jonge leerkracht. Persoonlijk vind ik het bewonderenswaardig, want hij zal waarschijnlijk de enige op school zijn die dit aandurft.

Leerlingen schijnen langzaam maar zeker bepaalde vaardigheden te verliezen, meer bepaald lezen, rekenen en schrijven. Tijd dus om op de rem te gaan staan.