Gemeenschapsonderwijs wil niet afzijdig blijven


NEUTRALITEIT is verleden tijd. Dat oubollige uitgangspunt wil het gemeenschapsonderwijs achteruit schuiven, en vervangen door ,,actief pluralisme''. Vandaag, op de internationale dag van de leerkracht, worden personeelsleden in de scholen uitgenodigd om de nieuwe intentieverklaring daarover te ondertekenen.


De leerkrachten ondertekenen dat ze leerlingen ,,helpen te ontwikkelen tot volwaardige persoonlijkheden en waardevolle leden van onze maatschappij''. Dat is de kerngedachte van het paradigma ,,actief pluralisme''. Een werkgroep binnen het gemeenschapsonderwijs heeft dat uitgewerkt.

Loutere kennisoverdracht is vanaf nu uit den boze, want naast onderwijs moeten leerlingen op school ook opvoeding krijgen. Ze moeten gevormd worden tot kritische burgers met een open geest, die respect hebben voor de mening van een ander, en vooral: ze moeten gevormd worden tot mensen met een engagement voor een betere samenleving.

De basis daarvoor is het humanisme, en mondt uit in waarden zoals respect, verdraagzaamheid en verantwoordelijkheid.

Op het eerste gezicht is er niet veel verschil met bijvoorbeeld het katholiek onderwijs. ,,Het water is inderdaad niet diep, we geven allemaal kwaliteitsvol onderwijs'', bevestigt Ann Van Driessche, de woordvoerster van het gemeenschapsonderwijs. ,,Het grote verschil is wel dat wij niet uitgaan van een godsdienst. De basis is voor ons het humanisme. En godsdienst is in onze scholen iets aparts, dat beperkt blijft tot een les van twee uur per week.''

Voor een katholieke school is het iets eenvoudiger om duidelijke uitgangspunten te formuleren. Een maand geleden, bij de herformulering van de waarden en bronnen, ging het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO) voluit voor het christelijke geloof (DS 8 september) .

Het gemeenschapsonderwijs, dat een kleiner marktaandeel heeft dan het katholiek onderwijs, heeft het daar moeilijker mee. Dit officiële onderwijsnet is wettelijk verplicht om neutraal onderwijs in te richten. Geen enkele van de levensbeschouwingen komt daardoor in aanmerking om als pedagogische basis dienst te doen.

De wettelijke neutraliteit mag niet langer de aanleiding zijn om op school krampachtig elke politieke of ideologische discussie uit de weg te gaan. ,,Actief pluralisme'' is daarentegen het leren waarderen van de mening van anderen.

Wat deze dure woorden in de praktijk betekenen, ligt minder voor de hand. Zo is de hoofddoek een zeer zichtbaar voorbeeld van een uiting van de overtuiging. Deze zomer werden echter twee islamleerkrachten ontslagen omdat ze weigerden hun hoofddoek af te zetten.

In andere scholen van het gemeenschapsonderwijs is de hoofddoek wel toegelaten. ,,Maar dat is een kwestie van bevoegdheid'', zegt Van Driessche daarover. ,,De inrichtende macht moet aan de hand van de plaatselijke situatie inschatten wat de beste oplossing is. Ook dat is pluralisme.''

Naar aanleiding van deze herbronning worden vandaag in de scholen evenementen georganiseerd. Ook zijn de verklaringen die nieuwe leerkrachten moeten ondertekenen, in die zin aangepast.

www.gemeenschapsonderwijs.be


DS, 05-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB