Niet klagen student, die studiekosten heb je er zo uit


Een gemiddelde student aan de universiteit verdient het geld dat hij aan zijn studie uitgaf al binnen vijf jaar terug. Het salaris van een afgestudeerde is zoveel hoger dan dat van een werkende jongere, dat de kosten voor boeken en collegegeld bijzonder snel zijn ingelopen.


De Algemene Rekenkamer, die vandaag tweehonderd jaar bestaat, beloofde ter ere van haar verjaardag onderzoek te doen naar iets dat scholieren graag willen weten. Die van het Augustinianum uit Eindhoven hadden de mooiste vraag: wat kost een studie en hoeveel levert het op? De Rekenkamer onderzocht de inkomensgegevens van ongeveer 120.000 afgestudeerden in mbo en hbo en aan de universiteiten. De resultaten worden vandaag bekendgemaakt.

"Ze wilden weten: met welke opleiding ga ik straks het meest verdienen?", zegt Kees Vendrik, Rekenkamer-lid. Dat is economie in het wo en het hbo, maar in het mbo juist niet: daar kom je hoger uit met zorg en welzijn of techniek.


Pikant moment

Ook studenten aan hbo-opleidingen hebben de kosten er snel uit: deden ze bijvoorbeeld een studie in taal of cultuur, dan hebben ze na zeven jaar hun investering terugverdiend. In onderwijs en pedagogiek kost dat vijf à zes jaar. Alleen bij kunstopleidingen duurt het langer, tussen veertien en twintig jaar. In het mbo is 'persoonlijk rendement' diverser.

De publicatie komt op een pikant moment, want juist vandaag debatteert de Tweede Kamer met minister Bussemaker over de invoering van een leenstelsel voor het hoger onderwijs. Per 1 september 2015 ontvangen veel studenten geen beurs meer, maar kunnen zij de kosten voor studie en levensonderhoud lenen.

Onbedoeld lijkt het onderzoek Bussemaker munitie te geven ter verdediging van haar stelsel. Bussemaker vindt al langer dat studenten best meer kunnen betalen voor hun studie, omdat zij nadien ook anderhalf tot twee keer zoveel verdienen als mensen die niet studeren. Eerder was niet bekend dat ze hun kosten al zo snel hadden terugverdiend.


Verschil mannen en vrouwen

"Het was niet speciaal onze bedoeling dat dit uitkwam op het moment dat er een leenstelsel wordt ingevoerd", zegt Vendrik. "Als het er is, zal dat ervoor zorgen dat het langer duurt voordat studenten de kosten van hun studie eruit hebben, om het maar zo te zeggen. De kosten voor de overheid blijven, voor zover wij begrijpen, gelijk."

Het onderzoek toont ook aan dat mannen al meteen aan het begin van hun loopbaan fors meer verdienen dan vrouwen. De Rekenkamer onderzocht wat mensen vijf jaar na hun afstuderen verdienen: dat is gemiddeld genomen nog voor het moment dat er kinderen komen. Toch verdienen vrouwen ook dan al bijna 15 procent minder. Dat is niet alleen nadelig voor vrouwen, maar ook voor de overheid: bij vrouwen duurt het veel langer voordat zij via de belasting de kosten die de overheid voor hun studie maakte hebben terugbetaald.


Universiteit

Mannen die een studie pedagogiek deden, verdienen 15 procent meer dan vrouwen.

Wie economie studeerde, had tot nu toe de kosten er in vier jaar uit

De overheid krijgt de kosten van een opleiding taal en cultuur binnen veertien jaar via de belastingen terug, die van een opleiding economie al in zeven jaar.


Hbo

Een vrouw die kunstacademie deed, krijgt haar investering in haar studie pas na gemiddeld negentien jaar terug.

Een man die een pedagogische studierichting koos, krijgt 11 procent meer salaris dan een vrouw.

Het duurt meer dan 35 jaar voor de overheid de investering in een vrouw die kunstacademie deed, terugverdient.


Blog Trouw, 05-06-2014 (Romana Abels)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Studielening? Neen, bedankt!


Het debat over de verhoging van de inschrijvingsgelden maakt duidelijk dat jongeren in de toekomst waarschijnlijk meer zullen moeten bijdragen aan de financiering van hun opleiding. Veel studenten hebben het nu al moeilijk om jaarlijks 620 euro inschrijvingsgeld op te hoesten, laat staan de in het vooruitzicht gestelde 1.000 euro. Veel van die mensen komen niet in aanmerking voor studiebeurzen. Dat hoeft geen probleem te zijn, zeggen sommigen, want je kan toch een studielening aangaan?


Dat is echter niet vanzelfsprekend. Waar studieleningen courant zijn, zoals de Verenigde Staten, kunnen studenten terecht bij de overheid en bij tal van instellingen zonder winstoogmerk. Het aanbod is er zeer divers en omvat onder meer renteloze leningen en leningen met gunstige terugbetalingsvoorwaarden. In Vlaanderen is het aanbod evenwel schaars. De studieleningen die wel beschikbaar zijn, zijn niet alleen beperkt in het bedrag dat je kan lenen, maar zijn vaak alleen beschikbaar om een bijkomende opleiding, bijvoorbeeld in het buitenland, te financieren.

Wie in Vlaanderen wil lenen voor zijn studies, is in de praktijk aangewezen op de bankinstellingen. Zij kunnen consumentenkredieten aanbieden: dezelfde als, pakweg, leningen om een vakantie naar de zon te financieren.

Consumentenkredieten zijn niet geschikt als studieleningen. Vijf hindernissen:

1. De bank zal nagenoeg altijd om een borgstelling vragen, wat voor velen al een onoverkomelijke horde zal zijn.

2. Doorgaans is het niet mogelijk om de terugbetaling van de lening uit te stellen tot na het behalen van het diploma. Wie het geld voor de eerste afbetalingen niet heeft, zal dit bij het te lenen bedrag moeten optellen.

3. Dat soort krediet is duur: bij een gemiddelde bank bedraagt de rentevoet al snel 8,5 procent.

4. De geleende som wordt doorgaans in één keer aan de student uitbetaald, terwijl die al dat geld niet in één keer nodig heeft.

5. Na het afstuderen lopen de maandelijkse afbetalingen gewoon door, ook voor wie niet onmiddellijk de gepaste job vindt. De student die ambieert om na zijn studies te werken in de non-profit, zal die droom mogen opbergen tot zijn lening is terugbetaald.

Wie denkt dat een studielening een gemakkelijke oplossing is om de stijgende kosten van het hoger onderwijs op te vangen, heeft het verkeerd voor. Dit vraagt om een doordacht systeem. Overigens koestert ook de overheid beter niet te veel illusies: een adequaat systeem van maatschappelijk verantwoorde studieleningen opzetten kost ook geld.


DS, 01-08-2014 (Benoît Allemeersch en Els Vandensande, KU Leuven)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB