De metamorfose van WikiLeaks

[Barst]

De metamorfose van WikiLeaks


BRUSSEL - Hoe is de klokkenluiderssite opeens de luis in de pels van Obama geworden?


WikiLeaks liet voor het eerst van zich horen in 2007. De organisatie beweerde te zijn opgericht door 'Chinese dissidenten, journalisten, wiskundigen en technologen uit opstartbedrijven, uit de VS, Taiwan, Europa, Australië en Zuid-Afrika', en zag als zijn belangrijkste rol 'het aan de kaak stellen van dictatoriale regimes in Azië, het voormalige Oostblok, Sub-Saharaans Afrika en het Midden-Oosten'. Al wou de organisatie ook van dienst zijn aan hen die 'onethisch gedrag' van regeringen en ondernemingen in andere regio's aanklagen. Die teksten zijn nu van de WikiLeaks site verdwenen - ze zijn wel nog te lezen in de online encyclopedie Wikipedia.

Het WikiLeaks van 2007 en 2008 had geen publieke gezichten. De site fungeerde als een passief doorgeefluik voor klokkenluiders, en scoorde met zijn onthullingen over de corrupte familie van de Keniaanse leider Daniel Arap Moi en over illegale activiteiten bij Bank Julius Baer. Ze onthulde het procedurehandboek van de Guantanamo Bay gevangenis en interne documenten van Scientology.

In 2010 zien we, na een stille periode, een heel ander WikiLeaks opduiken. Het is een heuse Julian Assange show geworden. Assange is een charismatisch maar ook hoogst controversieel figuur - ook in eigen rangen. Alvast één medestander van het eerste uur, Daniel Schmitt, haakte af in september. 'Julian Assange reageerde op elke kritiek met de beschuldiging dat ik hem ongehoorzaam was en dat ik niet loyaal was tegenover het project', zei Schmitt toen.

WikiLeaks laat zich nu vooral opmerken met opzienbarende lekken over het Amerikaans buitenlands beleid. Daarbij bespeelt Assange handig de media. De documenten kreeg hij allemaal tegelijk van soldaat Bradley Manning. Maar ze worden in schijven losgelaten, in nauwe samenspraak met een aantal grote kranten en tijdschriften. Om de tijd te nemen de documenten voldoende te analyseren, zeker, maar toch ook om maximaal effect te sorteren. De jongste onthullingen hebben niet alleen betrekking op de legislatuur van George W. Bush, maar ook die van Barack Obama. De president die de Nobelprijs van de vrede kreeg in Noorwegen, hetzelfde progressieve land dat de servers van WikiLeaks onderdak verschaft.


DS, 30-11-2010