“Met vallen en opstaan herstelde ik het groepsgevoel in de klas”


“Ik probeerde een pestprobleem op te lossen in mijn klas”, vertelt Geert Heymans, leraar zesde leerjaar. “Maar dat mislukte. Het meisje veranderde van school. En de klad zat in de klas. Maar ik heb het tenminste geprobeerd. En eruit geleerd dat falen mag.”


“2 jaar geleden begeleidde ik als zorgleraar Hanne*, een meisje dat zich niet goed voelde in het vijfde leerjaar. Het jaar daarop werd ik klastitularis in het zesde. Hanne voelde dat ze mijn aandacht moest delen met haar klasgenoten. In haar ogen haar ‘vijanden’, voor mij gewoon mijn leerlingen voor wie ik er moest zijn. Toen begonnen de problemen pas echt.”


“Wij pesten niet!”

“Hanne voelde zich gepest, een probleem dat terugging tot in de kleuterklas. Dus besloot ik dat aan te pakken, overlegde met haar ouders en startte een groepsgesprek in de klas. De andere leerlingen vielen uit de lucht: ‘Wij pesten niet!’ klonk het.”

“Natuurlijk zijn kinderen niet altijd even lief voor elkaar. Dat meisje nam het echter heel persoonlijk op en ervoer elke reactie als pestgedrag. Dat aanvoelen moesten we serieus nemen, ze voelde zich gepest en niet goed in de groep. Daar moesten we iets aan doen.”


Sfeer in de klas om zeep

“De sfeer en de dynamiek in de klas waren ondertussen naar de vaantjes. Hanne liep huilend weg, durfde niet meer naar school te komen. Dat kon zo niet verder. Samen met de andere kinderen probeerde ik het tij te keren.”

“Kringgesprekken, no blame-methode, groepsspelletjes, teambuildingactiviteiten … we hebben alles geprobeerd om aan haar te laten zien: ‘We zijn er voor jou, als groep. Kijk niet alleen naar het negatieve.’ Zo probeerden we haar ook weerbaar te maken.”


Frustrerend falen

“Maar het ging van kwaad naar erger. Als klasgenoten haar vroegen: ‘Kom met ons meespelen’, dan zocht ze daar altijd iets achter. ‘Nu doen jullie vriendelijk, maar wat zal het morgen zijn?’ Heel frustrerend. Ik stak zo veel tijd en energie in de klas, maar ik werd telkens weer afgestraft.”

“En toen was mijn trukendoos leeg. Elke dag proberen en wéér falen … Ik ging er zelf aan ten onder. Ik heb de directeur in de klas gehaald en gezegd: ‘Het stopt hier, ik heb het gehad, ik ga naar huis.’ Een emotioneel moment, want je stelt je heel kwetsbaar op. 15 jaar ervaring, 4 jaar zorgleraar, en toch moeten toegeven: ik weet het niet meer.”


Gefaald, mislukt

“Toen heb ik het CLB erbij betrokken. En daarna heb ik ook alle ouders uitgenodigd voor een gesprek. De meesten wisten van niets. Ze wilden helpen om de sfeer en de dynamiek in de klasgroep weer goed te krijgen. Maar nog voor we ons traject in de klas konden starten, heeft Hanne de school verlaten.”

“We waren erg teleurgesteld, want we hadden gefaald. We waren er niet in geslaagd Hanne zich in de klas opnieuw goed te laten voelen. En ook de klas bleef gekwetst achter, omdat ze zo veel tijd en moeite hadden geïnvesteerd in Hanne.” “Toen hebben de leerlingen zelf beslist: we gaan gewoon door met het traject, we kunnen er alleen maar sterker uitkomen.”


Sterker geworden als klas

“Want Hanne was weg, maar het probleem van de slechte sfeer bleef. Samen met het CLB hebben we in workshops de structuur van de klas blootgelegd: wie de vriendjes waren, de groepjes, de kliekjes. Zo hebben de kinderen elkaar beter leren kennen, nieuwe aanknopingspunten met andere leerlingen gevonden. En er ontstonden nieuwe groepjes, nieuwe vriendschappen in de klas.”

“De kers op de taart was onze musical. De kinderen moesten plots heel intensief samenwerken. En ook de ouders waren erg betrokken. Het bracht de kinderen, maar ook hun ouders dichter bij elkaar.”

“Zo zijn we er als klas sterker uitgekomen. Geen kliekjes meer, maar – weliswaar met veel vallen en opstaan – een hechte groep. In januari dacht ik nog: dit is het rotste jaar ooit. Maar in juni sloot ik af met een geweldig gevoel: zo wil ik nog een jaar! Alleen jammer dat Hanne het hele proces niet meer heeft meegemaakt.”


Klasse, 17-11-2016 (Geert Heymans)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB