Koop, eet en drink DEENS!

[Barst]

Deense initiatiefnemer spotprenten jaar op vakantie gestuurd


Flemming Rose wou met de spotprenten testen hoever de media zouden gaan in de zelfcensuur ten aanzien van de islam.De Deense krant Jyllands-Posten heeft haar chef-cultuur Flemming Rose donderdag een jaar lang gedwongen op vakantie gestuurd. Het blad reageert daarmee op de aankondiging van Rose dat Jyllands Posten binnenkort ook cartoons over Jezus en joden zou publiceren, alsook spotprenten die in Iran gepland waren over de holocaust.


Test

De hoofdredactie ontkende beide aankondigingen met klem. De reden voor de gedwongen vakantie luidt dat Rose de voorbije weken onder enorme druk is komen te staan. Het was immers Rose die eind september het initiatief nam om de Mohammed-cartoons te publiceren. Hij verantwoordde de publicatie van de spotprenten als een poging om de volgens hem toenemende tendens tot zelfcensuur in de media ten aanzien van de islam te testen.


Weblog HLN, 09/02/06 21u18

[Barst]

Nederland en de rang van Denemarken


De discussie rond de Deense spotprentenaffaire staat vooral in het teken van de strijd om de vrijheid van menings-uiting. Hoe terecht dat ook is, het vormt slechts een deel van het verhaal, preciezer gezegd: het westerse deel. Gegeven de wezenlijke betekenis van vrije meningsuiting als een typisch klassiek grondrecht, richtte de aandacht van de Europese en Amerikaanse regeringen en publicisten zich vrijwel uitsluitend op de vraag of een beperking van dit recht verantwoord is, en zo ja, in welke mate en ten dienste van welke waarden en symbolen.


Slechts in de marge van het debat kwam aan de orde hoe de reacties in de islamitische wereld te verklaren waren. Dat vrijwel alle moslims, ook in het Westen, over de cartoons verontwaardigd bleken te zijn, geeft nog geen antwoord op de vraag of de woedende en gewelddadige acties, met name in Libanon, Syrië en Iran, rechtstreeks uit die religieuze irritatie zijn voortgevloeid. Cynici, maar ook onderkoelde waarnemers suggereerden dat die massale protesten door de respectieve regeringen waren georkestreerd, een aannemelijke veronderstelling, alleen al omdat spontane uitingen van volkswoede in deze landen nooit zouden zijn getolereerd.

Naar mijn mening kunnen we nog een stap verder gaan. De spotprenten boden veel islamitische regimes een ongezochte gelegenheid het Westen de les te lezen. Men kon immers stellen dat ’het Westen’ buiten zijn boekje was gegaan, welke stelling bevestigd leek te worden door de verlegenheid waarmee heel wat westerse woordvoerders op de affaire reageerden. Doordat de kwestie naar vermogen werd opgeblazen en uitvergroot, ging ze de grenzen van de persvrijheid verre te buiten en kon ze symptomatisch heten voor de arrogantie van de westerse wereld ten opzichte van de islamitische gemeenschap, vooral in een aantal landen maar eigenlijk ook wereldwijd.

Een van de weinige commentatoren die dit scherp hebben onderkend, is Rami G. Khouri, een medewerker van de Daily Star, wiens betoog onlangs NRC Handelsblad haalde, onder de veelzeggende kop: ’Moslimwereld schudt westers politieke juk af’. Het lopende debat, schreef Khouri, gaat niet over de persvrijheid in Europa, al zouden Europeanen dat graag geloven, maar over ’de wens van de Arabisch-islamitische samenlevingen om vrij te zijn van het westerse en Israëlische juk, met hun diplomatie van twee maten en hun roofzuchtige neokoloniale beleid’.

Daar valt aan toe te voegen dat de protesten niet tot de moslimlanden beperkt bleven, maar ook onder de moslimminderheden in de Europese landen gehoor vinden. Dat betekent dat we, misschien wel voor het eerst, te maken hebben met een wereldomspannend conflict dat zowel elders als in eigen land wordt uitgevochten. In de tijd van de Koude Oorlog waren de communisten buiten de poorten, de democraten oppermachtig in de westerse wereld. Momenteel zijn die grenzen uitgewist: het Westen moet niet alleen voorzichtig manoeuvreren ten opzichte van de islamitische wereld (boycots, olie!) maar ook rekening houden met grote bevolkingsgroepen in de eigen samenleving.

Wie deze situatie op zich laat inwerken, kan licht geneigd raken tot alarmistische reacties, in de trant van: ’we dreigen straks door vreemdelingen te worden overgenomen’ en: ’het is zaak zo scherp mogelijk op deze dreiging te reageren’. Ook ontbreekt het niet aan de suggestie dat continue provocatie de beste manier is om de ’gevaarlijke’ infiltranten op een afstand te houden.

Natuurlijk is waakzaamheid geboden, maar wie de huidige situatie onder ogen ziet, kan tot een veel koeler oordeel komen. De woede-uitbarstingen in enkele landen in het Midden-Oosten zijn bepaald niet van dien aard geweest dat het nodig is de stormbal te hijsen. Geweld leidt altijd tot koppen en mooie foto’s in de krant maar wie wat nauwkeuriger toeziet zal opmerken dat de gewelddadigheid zich tot kleine groepen heeft beperkt. En laten we eerlijk zijn: de brand in een consulaat, na evacuatie van het personeel, is geen fraai schouwspel, maar vergeleken bij wat onze Amerikaanse vrienden in Guantánamo Bay aanrichten is het kwajongenswerk.

Nog bemoedigender is de houding van de Europese moslims geweest, overduidelijk beledigd door de spotprenten maar niet geneigd daarvoor zelfs maar de straat op te gaan, om van geweldpleging maar te zwijgen. Na alles wat deze bevolkingsgroep de laatste jaren – met name in Nederland – aan beledigingen heeft moeten slikken, is die zelfbeheersing bewonderingswaardig te noemen.

Zeer verstandig is de houding van de Europese regeringen geweest. Nergens is olie op het vuur gegooid, overal is genuanceerd geopereerd. Het is onzin dergelijk diplomatiek gedrag als ruggengraatloosheid en lafheid af te doen. Regeringen en trouwens ook ondernemers hebben andere en grotere belangen en verantwoordelijkheden dan dagbladkarikaturisten die zo nodig grappig willen zijn.

Ach ja, Denemarken. Ik herinner mij de staande uitdrukking uit de tijd dat Nederland nog een groot koloniaal rijk beheerde en het dreigende verlies van Oost-Indië niet treffender placht te verwoorden dan met de waarschuwing dat wij dan als natie ’zouden afzakken naar de rang van Denemarken’. Laten we er niet naar afzakken.


Trouw, 18-02-2006

[Wouter]

Een minister van de Indiase deelstaat Uttar Pradesh heeft een beloning van 11,5 miljoen dollar uitgeloofd voor degene die een van de tekenaars van de omstreden spotprenten van de profeet Mohammed onthoofdt. Het aanbod, dat zaterdag nieuws was op de voorpagina's van Indiase kranten, komt van minister van minderhedenbelangen Mohammed Yacob Qureshi.

Qureshi zei vrijdag tijdens een massabijeenkomst in Meerut - 400 kilometer van de hoofdstad Lucknow van Uttar Pradesh - dat hij 'de wreker' 11,5 miljoen dollar en zijn gewicht in goud zou geven. „Moslims tolereren deze belediging niet. De dood aan Frankrijk. De dood aan Denemarken.” De minister is niet van plan de beloning uit eigen zak te betalen: „Het geld zal worden betaald door de bevolking van Meerut.” Hij herhaalde zijn aanbod zaterdag.

Een woordvoerder van de deelstaatregering zei dat de verklaring van de minister een 'persoonlijke wens' was en dat die niet in strijd was met overheidsregels. De gezaghebbende nationale organisatie van moslimgeleerden veroordeelde het uitloven van de beloning als 'anti-islamitisch en anti-menselijk'.

HLN 18/02/06 10u10

[Barst]

Ook Iran wil zaak cartoons kalmeren


Iran steunt oproepen van andere islamitische en niet-islamitische leiders om een eind te maken aan gewelddadig protest tegen de in het Westen, allereerst in Denemarken en Noorwegen, gepubliceerde spotprenten van de profeet Mohammed.


„We moeten proberen de situatie te kalmeren”, zei de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Manouchehr Mottaki, gisteren in Brussel na een ontmoeting met de buitenlandcoördinator van de Europese Unie, Javier Solana. Daarbij onderstreepte Mottaki de noodzaak van „een soort evenwicht”: „niet de waarden te beledigen, religieuze waarden in het bijzonder van één kant, en vrijheid van meningsuiting van de andere kant”. In Iran zijn demonstraties bij de Deense en Noorse ambassades gehouden waarbij een rol van de autoriteiten zichtbaar was.

Solana zei dat zijn rondreis van vorige week door Saoedi-Arabië, Egypte, Iran en andere islamitische landen om de angel uit het protest te halen, vruchten begon af te werpen. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, zal komend weekeinde in Qatar de kwestie nog eens aan de orde stellen. Daar zijn leiders uit Europa en de islamitische wereld bijeen voor een bijeenkomst van de Alliantie van Beschavingen, een nieuw VN-initiatief.

In het Indiase Lucknow heeft gisteren een islamitische rechtbank de twaalf Deense tekenaars van spotprenten over Mohammed in de Deense krant Jyllands-Posten ter dood veroordeeld. Dat gebeurde in een fatwa, een religieus decreet. „De dood is het enige vonnis voor de heiligschennis van de spotprenten”, aldus een woordvoerder van de rechtbank.

Vorige week werd in Pakistan al een prijs op het hoofd van de tekenaars gezet. Een Pakistaanse moslimgeestelijke loofde omgerekend 8.400 dollar uit. Later overtroffen twee van zijn volgelingen dat: de ene loofde één miljoen dollar, de andere 16.800 dollar en een auto uit voor degene die een van de twaalf Denen zou vermoorden.

De ministers van Buitenlandse Zaken van Noorwegen en Denemarken – die elkaar gisteren in Kopenhagen spraken – veroordeelden die initiatieven als „aanzetten tot moord”. „Dit is moord en moord wordt door de koran verboden”, aldus de Deense minister. De Deense imam die de spotprenten sinds september vorig jaar onder de aandacht van zijn geloofsgenoten in het Midden-Oosten heeft gebracht, Ahmed Abu Laban, veroordeelde de dreigementen tegen de tekenaars. Hij zei zei dat hij nu tevreden is over de dialoog tussen moslims en niet-moslims in Denemarken.

Op een aantal plaatsen in de islamitische wereld is gisteren weer betoogd tegen de spotprenten. De grootste betogingen van gisteren werden gehouden in het Afghaanse Jalalabad. Daar gingen studenten de straat op met leuzen tegen Denemarken, de VS en Frankrijk. Incidenten deden zich niet voor. (Reuters, AFP, AP)


NRC, 21 februari 2006